خیک

خیک و مشک چه تفاوتی دارند؟

خیک روغن محلی و مشک هر دو از پوست حیواناتی مثل بز، گوسفند و … ساخته می شن. از اون ها برای نگهداری آب و روغن و دوغ و … استفاده می شه. اگه پوست حیوان را بدون این که پاره بشه و یا شکاف برداره بکنن و درون آن آب و روغن و … بریزن خیک روغن و یا خیگ روغن می گن. اما اگه پشم و موی روی پوست را نیز جدا کنن و به اصطلاح پوست رو دباغی کنن، به اون مشک می گن. پس به طور کلی خیک پشم و یا مو داره اما پشم و یا مو رو از مشک جدا می کنن. مو و یا پشم روی خیک روغن محلی باعث می شه که روغن محلی بهتر درون آن نگهداری بشه و به بیرون نریزه.

نگهداری روغن حیوانی

روغن حیوانی را در چه ظرفی نگهداری کنیم؟ یکی از سوال های همیشگی مشتریان است. ظرف مناسب نگهداری روغن حیوانی، خیک یا هیزه و همین طور بوکه است. عشایر از ریشه یک گیاه به اسم لووه ظرفی به نام بوکه را تهیه می کنن. اون ها از بوته لووه خمیر درست می کنن و از اون خمیر،  ظرف بوکه را می سازن. بوکه برای نگهداری از روغن استفاده می شه. از اونجایی که در این ظرف آب و هوا نفوذ نمی کنه، عشایران بختیاری و همین طور روستاهایی که نیمه عشایری هستن از بوکه به عنوان ظرف نگهداری روغن بز استفاده می کنن. به این ترتیب روغن محلی هوا نمی کشه و خراب نمی شه. بهترین ظرف نگهداری روغن حیوانی خیک است.

خیک روغن محلی از پوست چهارپایانی مثل گوسفند ساخته می شه و اون رو برای نگهداری روغن حیوانی آماده می کنن. اما اگر تهیه خیک و یا بوکه برای شما سخته خرید ظرف روغن حلبی رو به شما پیشنهاد می کنیم.

چطور خیک را درست می کنند؟

نحوه درست کردن خیک رو غن محلی و یا طرز تهیه خیک روغن در زیر شرح داده شده:

1- بزغاله، بره و یا گوسفند را بعد از این که ذبح کردن، پوستش را با دقت جدا می کنن. باید مراقب باشن که پوست حیوان هیچ آسیبی نبینه.

2- به وسیله یه تیغ و یا ناخن، چربی ها و گوشت هایی که به پوست چسبیده را جدا می کنن.

3- بعد از این که چربی و گوشت رو از پوست جدا کردن، پوست رو برای این که نمک سود بشه، یه شبانه روز درون نمک می خوابانن.

4- بخش هایی از پوست مثل قسمت پاها که باز هستن رو به وسیله نخ پنبه کاملا می بندن.

5- از قسمت گردن، پوست رو باد می کنن و با دقت موهای روی پوست را جدا می کنن.

6- برای سفت کردن هیزه از شیره خرما که رقیق شده استفاده می کنن. به این شیره خرما دوشاب گفته می شه. حدودا یک هفته داخل پوست، دوشاب را می ریزن و قسمت گردن را محکم می بندن.

7- به دلیل این که دوشاب با پوست واکنش شیمیای داره، پوست باد می کنه، پس باید هر روز باد آن را از قسمت گردن خالی کنن و دوباره محکم اون رو ببندن.

8- وقتی که هیزه یا خیک باد می کنه، یعنی به مرحله دباغی رسیده.

9- بعد از یه هفته دوشاب رو از درون هیزه یا خیک  خالی می کنن و دوشاب تازه با غلظت کم تر رو داخل هیزه یا خیک می ریزن.

10- بعد از سه بار که دوشاب را داخل هیزه یا خیک بریزن و خالی کنن، خیک آماده استفاده می شه.

• در قدیم برای این که هیزه یا خیک روغن محلی محکم بشه به جای دوشاب، عسل داخل خیک می ریختن.
• در منطقه های غرب مثل شهرهای ایلام و کرمانشاه یه گیاه کوهی خودرو به نام چویر وجود داره که در فصل بهار رشد می کنه. عشایر این گیاه رو داخل خیک می ریزه و باعث می شه روغن داخل خیک خوش عطر بشه.