قصه‌ی ما روایت دغدغه‌‌ی فرهنگی و اجتماعی مهمیه که هشت سال پیش، توی کوه متولد شد. توی سفری که به زاگرسِ زیبا داشتیم و با عشایر، در مسیر کوچِ‌شون هم‌قدم و هم‌کلام شدیم، تصاویر کلیشه‌ای در ذهنمون شکستن و ما با واقعیت عشایر و زندگی عشایری در ایران رو به رو شدیم. هم مهمون‌نوازی و مرام‌و‌مسلکشون فراتر از انتظار ما بود هم مشکلات و چالش‌هاشون. فهمیدیم که با وجود محاسن و غنای رشک‌برانگیز سبک زندگی‌شون، خیلی از بچه‌های عشایر، به دلیل دغدغه‌های مالی، پیگیر مشاغل شهری و پردرآمدترن. این حقیقت تلخ، مثل پتک خورد تو سرمون و بهمون نهیب زد که برای توانمندسازی عشایر و حفظ سبک زندگی عشایری، این میراث مهم ملی، یه کاری بکنیم. کوچ، به پایان رسید و ما از اون سفر، در حالی برگشتیم که برخلاف سفرهای قبلی، سنگین و دمغ شده بودیم.
از اون روز، دغدغه‌‌ی عشایر، رهامون نکرد. قبل از این که عرقمون از خستگی سفر خشک بشه، پیگیر جامعه‌شناس‌ها، انسان‌‌شناس‌ها، و ایران‌شناس‌های داخلی و خارجی شدیم تا بلکه در صحبت و مشورت با اون‌ها، روزنه‌ای پیدا کنیم برای حل مسئله‌ی معاش در بین عشایر. عشایری که ریشه‌های زیستی و فرهنگی ما محسوب میشن و پاسداری از سبک زندگی، آداب و رسوم، غذاها، عادت‌ها و ترانه‌هاشون، پاسداری از بخشی از میراث مهم ملیه. خلاصه که وقتی اهمیت مسئله رو درک کردیم، با کمک صاحب‌نظرها، در کنار رای‌زنی برای حفظ مشاغل اصلی و اصیل عشایر، از جمله چوپانی و گله‌داری و پرورش دد و دام، به فکر معیشت مکمل و راه‌های توانمندسازی عشایر افتادیم. گردشگری عشایری و‌مشخصاً کوچ روبه عنوان یه مقصد مهم و جدید گردشگری معاصر ایران مطرح کردیم و شروع کردیم به تحقیق و تبلیغ درباره‌ی گردشگری پایدار و برگزاری تورهای کوچیک‌مقیاس برای اون دسته از گردشگران خارجی که آگاهی فرهنگی و حمایت از جوامع محلی و میراثبانی براشون دغدغه‌ست.
با آزمون و خطا، با مطالعه و تأمل و تعامل، هی رفتیم و اومدیم و توی این معاشرت‌ها با عشایر ایرانی و گردشگرای خارجی، کلی تجربه کسب کردیم. از خرد جوامع محلی بهره‌مند شدیم و چالش‌هاشون رو از نزدیک لمس کردیم. در تعامل با خارجی‌ها هم، با پرسش‌ها، واکنش‌ها، و خواهش‌هایی مواجه شدیم که فکر کردن بهشون و چاره‌اندیشی براشون همیشه کار آسونی نبود. اما برآمد همه‌ی ایده‌پردازی‌ها و چاره‌سازی‌هامون این شد که بالاخره تونستیم با جمعیت قابل‌توجهی از عشایرِ ایرانِ عزیز، به خصوص عشایر بختیاری، طرح دوستی بریزیم و باهاشون همکاری و همراهی داشته باشیم.
همه‌چیز، با وجود محدودیت‌های واضح در ایران، داشت نسبتاً خوب پیش میرفت، تا این که همه‌گیری کرونا، به شکل غیرمنتظره و دلهره‌آوری، دستاوردها و چشم‌اندازهای کاری ما رو متزلزل کرد و ما، برای تاب‌آوری در چنین شرایطی، مجبور شدیم به راه‌های جدیدی برای بقای خودمون و عشایر عزیزمون فکر کنیم. از دل همین فکر و خیال‌ها و ترس‌های گریزناپذیر بود که نومدمارکت، شاخه‌ی جدید ایرانومد، متولد شد و به ما و عشایر کمک کرد تا با فروش محصولات عشایری به مشتری‌های داخلی و خارجی، معیشت مکمل جدیدی برای خودمون تعریف کنیم.
از لباس و کیف و گلیم گرفته تا کشک و پونه و عسل، محل کار ما، تو دوره‌ای که زنده موندن، یک چالش بزرگ بود، بوی زندگی گرفته بود و به سفارش آدم‌ها از ایران و جهان، محصولات عشایری، راهشون رو به سمت شهرها و زندگی شهری باز میکردن؛ و این دستاورد، که در یکی از سخت‌ترین دوره‌های کاری ما حاصل شد، یکی از دلچسب‌ترین دستاوردهای این چند سال بود برامون. این که تونستیم مزه‌ی زندگی عشایری رو در قالب پاپوش و تن‌پوش و دم‌نوش، وارد زندگی شهری بکنیم و روحِ قدمت و اصالت رو به زندگی‌ها برگردونیم.
با فروکش کردن همه‌گیری کرونا، در کنار فروش محصولات، تورهای داخلی رو هم برای ایرانی‌هایی که شناختن ریشه‌ها و آشنایی با تنوع و غنای فرهنگی این سرزمین براشون مهمه، برگزار کردیم و بالا بردن سواد عمومی جامعه‌ی ایرانی نسبت به عشایر و ریشه‌های فرهنگی رو هم جزء برنامه‌هامون قرار دادیم.
هنوز هم به رغم آشوب‌های گاه به گاهِ داخلی و جنگ‌های غیرقابل‌پیش‌بینی که آسیب‌های جبران‌ناپذیری به صنعت گردشگری میزنن و دنیا رو از زیبای‌های مثال‌زدنیِ ایران محروم میکنن، ما در تلاشیم که میراث‌بان عشایر و سبک زندگی عشایری باشیم و حتی ازش الهام بگیریم برای پیش رفتن در مسیری که برامون حکم یک رسالت و مسئولیت اجتماعی رو داره. از این مسیر، به اون مسیر کوچ میکنیم تا بلکه بستر مناسب‌تری برای چاره‌سازی و میراثبانی پیدا کنیم. اگر یک مسیر، به اندازه‌ی کافی سبز و هموار نبود، تغییر جهت میدیم تا با حفظ اصول و ارزش‌هامون که همیشه بهشون پایبند بودیم، راه جدیدی برای توانمندسازی جوامع محلی و آگاه‌سازی جهان نسبت به میراث کم‌نظیر ایران پیدا کنیم.
راه‌های ارتباط با ما:
- وب‌سایت: https://nomad.market/
- اینستاگرام: @nomadmarket
- واتس‌اپ، تلگرام و تماس تلفنی: ۰۹۱۲۵۲۲۰۵۱۱